Por Laura Fontalba
Ayer, Itaia se movilizó ante el Hospital de Cruces para reivindicar el derecho al aborto, muy importante en la lucha de liberación de la mujer trabajadora, pero que desde Osakidetza se vulnera continuamente.
La organización denunció que la Ley para la interrupción del embarazo aprobada en España en 2010 fue reformada en 2023 con cambios como: tener la opción a abortar en la sanidad pública; garantizar la condiciones para poder elegir la forma de abortar; hacer público el registro de objetores de conciencia y, además, asegurar que haya trabajadoras que lo hagan, pero que la realidad «es muy diferente». «Osakidetza tiene firmado un contrato con empresas privadas para la ejecución de la interrupción del embarazo», aseguraron. Consecuentemente, sólo en 2022, el 95% de los abortos se realizaron en centros privados. «El servicio de aborto lo financia la sanidad pública, pero se realiza en clínicas privadas, aunque existan los medios para garantizar el servicio en la sanidad pública. De esa manera, los empresarios y políticos que están detrás del sistema de salud privado siguen aumentando sus beneficios económicos», explicaron.
Ante esta situación, desde Itaia denunciaron la «falsa» que venden las instituciones públicas, que aseguran que el aborto es «un derecho universal» y, sin embargo, está siendo vulnerado «una y otra vez» por límites económicos. De hecho, explicaron que son muchas las quejas que han llegado a las trabajadoras de Osakidetza por «malos tratos sufridos», pues el único objetivo de las clínicas privadas es conseguir beneficio económico. «A las mujeres no se les da la información suficiente para poder tomar una decisión o se les da información falsa, ya que con las intervenciones quirúrgicas consiguen más dinero que con las farmacológicas», aseguraron. Asimismo, recordaron el estigma social en torno al aborto, que normaliza la criminalización y la presión social hacia las mujeres, y denunciaron que en estas clínicas «no se garantiza la confidencialidad de las mujeres»; y que, aunque Osakidetza tiene acordado hacer un seguimiento de cada intervención, muchas veces no realiza revisiones posteriores.
Por todo ello, la organización manifestó que, a pesar de los cambios en la ley, los partidos parlamentarios no refuerzan realmente la sanidad pública, sino que continúan apostando por su privatización por medio de la externalización de los servicios. «Para garantizar el derecho al aborto gratuito, universal y de calidad, es necesario terminar con un sistema de salud basado en la rentabilidad económica y socializar los medios sanitarios privatizados», sentencieron.
Komunikatua:
Emakume langileon askapen borrokan garrantzi handia izan du abortu eskubidearen aldeko jardunak. Borroka horretan aurrerapenak izan badira ere, EAEn abortatzeko zerbitzuaren errealitatea alderdi politikoek diotenetik urrun kokatzen da. Osakidetzan, konkretuki, abortu eskubidea etengabe urratzen da eta hala jaso izan dugu urteetan zehar bertako profesional espezializatuek.
Espainiar Estatuan 2010ean haurdunaldia eteteko legea onartu zen, 2023an erreformatua. Ordundik gobernuko alderdi politikoek kalitatezko abortu publikoaren aldeko lege bezala saldu izan digute. Hauek dira 2023ko azken erreformak jasotako aldaketa nagusiak: abortua osasun publikoan egiteko aukera izatea; abortatzeko forma aukeratzeko baldintzak bermatzea; kontzientzia eragozleen erregistroa publiko egitea eta, horrez gain, abortua gauzatuko duten langileak izatea.
Aldiz, egoera oso bestelakoa da. Osakidetzak haurdunaldi eteteak aurrera eramateko hitzarmena sinatua dauka enpresa pribatuekin, hain zuzen ere, EAEn 2022an egindako abortuen %95a zentro pribatuetan egin ziren. Horrela, abortuaren zerbitzua osasun sistema publikoak finantzatzen du, baina klinika pribatuetan egiten da, zerbitzua osasun publikoan bermatzeko baliabideak egon badauden arren. Modu horretan, osasun sistema pribatuaren atzean dauden enpresariek eta politikariek beraien poltsikoak betetzen jarraitzen dute. Horretaz gain, EAEk oraindik ez du «kontzientzia eragozleen» erregistroa publiko egin, Estatuko beste hainbat autonomia erkidegok bezala.
Hainbat izan dira emakumeek jasotako tratu txarrak direla eta, Osakidetzako langileoi helarazitako kexak:
Klinika pribatuek etekin ekonomikoak lortzea dute helburu bakarra, ondorioz, haurdunaldia eteteko interbentzioetan interes ekonomikoak lehenesten dira. Hala emakumeei ez zaie erabaki bat hartzeko informazio nahikorik ematen edota informazioa faltsua ematen zaie, interbentzio kirurjikoekin farmakologikoekin baino diru gehiago irabazten baitute.
Gaur gaurkoz, abortatzeak estigma soziala eragiten du, emakumeon aurkako kriminalizazioa eta presio soziala normalizatuz. Gainera, abortu kliniketan ez da emakumeon konfidentzialtasuna bermatzen, horren adibide dira, legez kanpoko talde antiabortisten salaketak nahiz eta 2023ko legeak legez kanpoko izendatu.
Osakidetzak interbentzioaren jarraipena egitea adostuta dauka. Aldiz, interbentzioaren ondorengo errebisioak kasu askotan ez dira burutzen edo ez ditu mediku berdinak egiten, jarraipenaren zentzua galduz.
Egoera horren aurrean, beharrezkoa ikusten dugu instituzio publikoek saldu nahi diguten fartsa agerian uztea. Egun abortu eskubidea unibertsala dela badiote ere, errealitatean ez da horrela, zehazki, muga ekonomikoak direla eta, eskubidea behin eta berriz izaten da urratua. Aipatzekoa da era berean, paperik gabeko emakumeek haurdunaldia eteteko dituzten muga burokratiko eta legalak, erresidentzia baimenik gabe derrigorrezkoa baitute EAEn 90 egun baino gehiago daramatela frogatzea.
Horren aurrean, alderdi parlamentarioek ez dute osasun sistema publikoa indartzen, kontrara, pribatizazioa indartzen dute zerbitzuen externalizazioaren bitartez. Gure ustez, doakoa, kalitatezkoa eta unibertsala izango den abortatzeko eskubidea bermatzeko, errentagarritasun ekonomikoan oinarrituriko osasun sistemarekin amaitzea eta pribatizaturiko osasun baliabideak sozializatzea beharrezkoa da eta zentzu horretan borroka egiteko deia luzatu nahi dugu.
