Reportajes

//Zehar-Errefuxiatuekin y CEAR en Euskadi presentan un análisis sobre la situación actual del refugio

Zehar-Errefuxiatuekin y CEAR en Euskadi presentan un análisis sobre la situación actual del refugio

Estas organizaciones ponen de manifiesto que cuando hay voluntad política se puede garantizar la protección de quienes huyen de conflictos y persecuciones.

2022-06-16T11:42:56+02:0016 junio 2022|CEAR|Comentarios desactivados en Zehar-Errefuxiatuekin y CEAR en Euskadi presentan un análisis sobre la situación actual del refugio

En vísperas del 20 de junio, Día internacional de las personas refugiadas, la directora de Zehar, Arantza Chacón, ha puesto de manifiesto que «a raíz de la guerra en Ucrania, han sido enormes las muestras de solidaridad a nivel social, administrativo y mediático con las personas refugiadas. Ha habido una respuesta a la altura de lo que requieren las circunstancias». 

En cuanto a las resoluciones de protección temporal, que corresponden al perfil Ucrania, según la Delegación del Gobierno en Euskadi hasta la fecha se han presentado 3.382: 1.438 en Bilbao, 1.387 en Donostia y 557 en Vitoria-Gasteiz. La mayoría son mujeres. «Este hecho muestra cómo cuando hay voluntad política, se garantiza la protección de quienes huyen de guerras, conflictos y otras persecuciones», añade Chacón. 

También ha puesto de manifiesto que «no podemos olvidar que hay muchas personas de otros lugares que también han tenido que huir de sus países y que buscan protección en Euskadi». Añade que «ante la falta de vías legales y seguras para entrar, los tránsitos son cada vez más peligrosos, como por ejemplo a los que se ven avocadas todas las personas que están llegando por mar desde Mali, Marruecos, Senegal o Túnez». 

En estos 4 primeros meses del año se han presentado en Euskadi 1.234 solicitudes de asilo (Fuente: Ministerio de Interior): 459 en Bizkaia, 408 en Gipuzkoa y 367 en Araba. Las principales nacionalidades solicitantes siguen siendo Venezuela y Colombia, negándole la protección de forma casi sistemática a esta última. 

 Informe Anual: Las Personas Refugiadas en España y en Europa

Elena Valverde, Coordinadora Territorial de CEAR, ha presentado algunas cifras del Informe 2022: Las Personas Refugiadas en España y en Europa, que recogen los últimos datos anuales, correspondientes a 2021. 

Los cierres de fronteras a raíz de la crisis COVID, han hecho que las personas lleguen a Europa por vías cada vez más peligrosas. En 2021 la llegada de personas migrantes de manera irregular a la UE aumentó con respecto a 2020. La mayoría (el 78%) llegaron por vía marítima. De hecho, el Mediterráneo volvió a convertirse en la ruta más peligrosa, registrándose 2.048 fallecimientos y desapariciones. 

Aunque la tasa de reconocimiento de protección internacional en el Estado español aumentó al 10% (habitualmente era del 5%), todavía queda lejos del 35% de la tasa media de la Unión Europea.  

Valverde también ha hecho balance del número de personas con perfil ucrania atendidas desde el pasado febrero: «Euskadi hemos atendido en nuestras oficinas a un total de 1.666 personas, el 70% mujeres. 942 han sido atendidas en Bizkaia, 239 en Araba y 485 en Gipuzkoa. Estas atenciones han sido de todo tipo: derivaciones a recursos de primera acogida y centros, atenciones sociales, consultas, tramitaciones de ayudas, derivaciones a otros recursos, etc…»

Ante esta realidad, ambas organizaciones han reivindicado lo siguiente: 

– Garantizar que las personas migrantes y refugiadas puedan llegar tanto al Estado español como a Euskadi sin poner su vida en riesgo, facilitando vías legales y seguras de acceso al procedimiento de asilo.  

– Terminar con una política de fronteras al servicio de los intereses económicos de los países receptores, que deja a muchas personas varadas tanto en países de origen como de tránsito, donde sus derechos humanos no son respetados. 

– Terminar con la instrumentalización de las personas migrantes y refugiadas, que son utilizadas como herramienta de presión política.

– Garantizar el acceso a vivienda social, recursos y prestaciones sociales, educativas, sanitarias y culturales estableciendo criterios que contemplen las dificultades de las personas con necesidades de protección internacional y apátridas.

Conversatorio con mujeres refugiadas

 Tras la rueda de prensa tres mujeres refugiadas han charlado sobre sus experiencias de refugio y acogida. 

Skarlet Khamad, es refugiada ucraniana, llegó a Euskadi a principios de marzo. Fernanda Falcão es brasileña, defensora de derechos humanos y solicitante de asilo. Khatera Dadfer, llegó hace 10 meses huyendo del régimen Talibán. Se dedicaba a la defensa de los derechos de las mujeres y las niñas en Afganistán.  

Puedes ver el conversatorio completo en el siguiente vídeo:

Manifestaciones el 20 de junio

Con motivo del Día Internacional de las Personas Refugiadas, varias manifestaciones tendrán lugar en las capitales vascas bajo el lema: Seamos Refugio. Acoger Sin discriminar. El domingo a las 12.00 en Donostia, partirá desde el Aquarium; y el lunes en Bilbao y Vitoria-Gasteiz a las 19.00, desde el Arriaga y la Virgen Blanca respectivamente.

Zehar-Errefuxiatuekin eta CEAR Euskadin erakundeek agerian utzi dute gogo politikoa dagoenean gatazketatik eta jazarpenetatik ihes egiten duten pertsonen babesa bermatu daitekeela

Errefuxiatuen Nazioarteko Egunaren, ekainaren 20aren, bezperan Zehar-Errefuxiatuekin eta CEAR Euskadin erakundeek asiloaren uneko egoeraren azterketa aurkeztu dute. 

Zehar erakundeko zuzendari Arantza Chacónek agerian utzi duenez «Ukrainako gerraren ondorioz, asko izan dira gizartean, administrazioa eta komunikabideetan agertutako errefuxiatuekiko elkartasun-adierazpenak. Inguruabarren mailakoa izan da erantzuna». 

Ukrainari dagozkion aldi baterako babesaren erabakiei dagokionez, Euskadiko Gobernuaren Ordezkaritzaren arabera, gaur egun 3.382 eskaera aurkeztu dira. Horietatik 1.438 Bilbon aurkeztu dira, 1.387 Donostian eta 557 Vitoria‑Gasteizen. Gehienak emakumeak dira. «Horrek agerian uzten du gogo politikoa dagoenean, gerratik, gatazketatik eta beste jazarpen mota batzuetatik ihes egiten duten pertsonen babesa bermatzen dela», gehitu du Chacónek. 

Halaber, agerian utzi du «ezin dugula ahaztu beste toki batzuetako pertsonak daudela, euren burua euren herrialdetatik ihes egitera behartuta ikusi dutenak, eta Euskadira babes bila etorri direnak». Gehitu du «ez dagoela sartzeko bide seguru eta legezkorik, eta, hortaz, bidea geroz eta zailagoa dela. Horrelakoa da itsasoa gurutzatuz Malitik, Marokotik, Senegaletik edo Tunisiatik datozen pertsonen kasua». 

Urteko lehenengo lau hilabeteetan Euskadin 1.234 asilo-eskaera aurkeztu dira (iturria: Barne Ministerioa). 459 aurkeztu ziren Bizkaian, 408 Gipuzkoan eta 367 Araban. Eskaera gehien aurkezten dituzten nazionalitateak venezuelarrak eta kolonbiarrak dira. Kolonbiaren kasuan babesa ia sistematikoki ukatzen da. 

Urteko Txostena: Errefuxiatuak Espainian eta Europan

CEAR erakundeko Lurralde Koordinatzaile Elena Valverdek, 2022 Txostena: Errefuxiatuak Espainian eta Europan argitalpeneko hainbat zifra aurkeztu ditu. Bertan 2021. urteari dagozkion hainbat urteko datu biltzen dira. 

COVIDak eragindako krisiagatik mugak itxi ziren, eta horren ondorioz Europara datozen pertsonak geroz eta bide arriskutsuagoak hartzen dituzte. 2021ean, Europar Batasunera modu irregularrean iritsi ziren migratzaileen kopuruak gora egin zuen, 2020arekin alderatuta. Gehienak (% 78) itsasotik heldu ziren. Halaber, Mediterraneoa berriz ere izan zen biderik arriskutsuena, eta 2.048 heriotza eta desagertze erregistratu ziren.

Espainiar estatuko nazioarteko babesaren aitorpen-tasak % 10 gora egin zuen arren (oro har % 5ekoa zen), oraindik ere Europar Batasuneko % 35eko batez besteko tasatik urrun dago.

Valverdek ere pasaden otsailean artatu diren eta Ukrainiako profila duten pertsona-kopuruaren balantzea egin du: «Euskadin 1.666 pertsona artatu ditugu guztira gure bulegoetan, eta % 70 emakumeak ziren. 942 Bizkaian artatu dira, 239 Araban eta 485 Gipuzkoan. Arreta mota guztietakoa izan da: lehen harrerako baliabideetara eta zentroetara bideratzea, gizarte-arreta, kontsultak, laguntzak izapidetzea, beste baliabide batzuetara bideratzea, etab.»

CEAR-ren txostena osorik irakurri daiteke hemen: https://www.cear.es/informe-cear-2022/

Errealitate horren aurrean, bi erakundeek honako hau aldarrikatu dute: 

– Bermatzea migratzaileak eta errefuxiatuak Espainiara eta Euskadira euren bizitza arriskuan jarri barik heltzen direla, eta asilo-prozedurara iristeko legezko bide seguruak erraztea.

– Amaitzea herrialde hartzaileen interes ekonomikoen zerbitzura dagoen mugen politikarekin; izan ere, horren ondorioz, pertsona asko geratzen dira euren jatorrizko herrialdean edo tarteko herrialderen batean, non euren giza eskubideak ez diren errespetatzen. 

– Amaitzea migratzaileen eta errefuxiatuen instrumentalizazioarekin, presio politikorako tresna gisa erabiltzen baitira. 

– Bermatzea etxebizitza soziala eta gizarte-, hezkuntza-, osasun- eta kultura-baliabide eta -laguntzak eskuratzeko aukera, nazioarteko babesa behar duten edo herrigabeak diren pertsonen zailtasunak kontuan hartuko dituzten irizpideak ezarrita.

Elkarrizketa hiru emakume errefuxiaturekin

Prentsaurrekoaren ostean, hiru emakume errefuxiatuk euren harrera-esperientziari buruz hitz egin dute. 

Skarlet Khamad Ukrainiako errefuxiatua da eta martxoaren hasieran heldu zen Euskadira. Fernanda Falcão brasildarra da, giza eskubideen defendatzailea, eta asilo-eskatzailea da. Khatera Dadfer duela 10 hilabete heldu zen, erregimen Talibanetik ihes egiten ari zela. Emakumeen eta neskatoen eskubideen defentsan aritzen zen Afganistanen.

Elkarrizketa osoa ikus dezakezu esteka honetan: https://youtu.be/PTHR6ZcVVlE

Ekainaren 20ko manifestazioak

Errefuxiatuen Nazioarteko Eguna dela eta, hainbat manifestazio egingo dira euskal hiriburuetan, honako lelo honekin: Izan babes. Diskriminaziorik gabeko harrera. Igandean, 12:00etan, Donostian aterako da, Aquariumetik; eta astelehenean, Bilbon eta Vitoria-Gasteizen, 19:00etan, Arriagatik eta Andre Maria Zuriaren Plazatik, hurrenez hurren. 

Suscríbete a nuestro Boletín