“En nada debe poner el arquitecto mayor cuidado que en hacer que los edificios tengan las medidas justas y proporcionadas entre el conjunto y las partes que lo componen “. Vitrubio, Arquitecto Tratadista Romano, Siglo I AC.
El movimiento plural ciudadano Defensa Cívica del Museo de Bellas Artes de Bilbao creado como una respuesta de la sociedad civil en defensa de los valores urbanos, Arquitectónicos y Paisajísticos del patrimonio cultural y del espacio público en el entorno del Museo de Bellas Artes de Bilbao, y cuyo objetivo es reunir a las entidades ciudadanas, las asociaciones vecinales, los grupos culturales, a los profesionales, las personalidades culturales, y las personas que, de un modo individual se han interesado y reflexionan frente al Proyecto de Ampliación del Museo, denominado “Agravitas“ , ganado en concurso internacional en 2019 por Norman Foster y Luis María Uriarte, y al que consideran como “desafortunado”. Han comparecido ante los medios de comunicación este domingo 16 de mayo para manifestar su rechazo ante esta ampliación porque:
– Vulnera claramente las propias bases del concurso.
– Vulnera el Plan General de Ordenación Urbana de Bilbao, vigente en el momento de su convocatoria.
– Vulnera también, como contundentemente expone el informe enviado al Ayuntamiento de Bilbao por la Comisión de Monumentos de la Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, los artículos de la Ley de Patrimonio Cultural Vasco 6/2019 y de la vigente Ley 16/1985 de 25 de junio de Patrimonio Histórico Español.
– Constituye un proyecto distópico por resultar inoportuno en el lugar, e ilegal sobre un edificio protegido y registrado como bien de interés cultural de protección especial y en un entorno igualmente protegido como conjunto de conservación integral que es el parque de Doña Casilda.
– Porque su precipitada tramitación urbanística al margen del plan general vigente con un documento normativo ad hoc de legalización pretende inhibir con un instrumento no legitimado para ello todas sus irregularidades patrimoniales, medio ambientales y urbanísticas.
Y, además, aseguran quesus características volumétricas, su desmesura y su enorme costo económico, lo hacen “impropio de estos tiempos”, por lo que instan a redefinir su escala y su acomodo a la “trágica realidad social que padecemos y las fuertes crisis actuales, sanitarias y económicas”.
Por todo ello entienden que se precisa reconsiderar totalmente el proceso iniciado y suspender el actual proyecto de ampliación y reforma del museo. Criterio que ha quedado expuesto tras el análisis crítico de las “irregularidades e ilegalidades” del concurso, del jurado y del proyecto ganador, que exigen o bien una reevaluación de los proyectos finalistas por un jurado independiente y competente, o bien la convocatoria, una vez ponderado el grado y necesidad de la ampliación y su redimensionado acorde a la cruda realidad socio-sanitaria y socio-económica, de un nuevo concurso sin límite alguno de participación, con unas bases precisas e inviolables de acuerdo con la normativa de protección patrimonial de aplicación y un jurado incuestionable y solvente.
El fin, en última instancia, es salvaguardar la arraigada identidad arquitectónica actual del Museo de Bellas Artes y preservar uno de los lugares públicos más sublimes de Bilbao, como es el espacio Arriaga con su grupo escultórico de homenaje al músico, garantizando su continuidad como plaza abierta de libre uso desde su inauguración en 1945. Un espacio evocativo de perfecta síntesis arquitectónica, escultórica y paisajística.
Bilboko Arte Ederren Museoaren defentsa zibikorako manifestua
Bilboko Arte Ederren Museoko Herri Defentsa izeneko herritarren mugimendu plural hori gizarte zibilaren erantzun gisa sortu eta aurkezten da, gure kultura-ondarearen eta gure espazio publikoaren hiri-, arkitektura- eta paisaia-balioen defentsan.
Helburua:
Herritarren erakundeak, auzo-elkarteak, kultura-taldeak, profesionalak, kultura-arloko pertsona ospetsuak eta, banaka, «Agravitas» izeneko eta zoritxarrekotzat jotzen dugun Museoaren Zabalkuntza Proiektuaren inguruan interesa agertu eta gogoeta egiten duten pertsonak biltzea.
Zergatik:
Argi eta garbi urratzen ditu lehiaketaren oinarriak.
Deialdia egin zenean indarrean zegoen Bilboko Hiri Antolamendurako Plan Orokorra urratzen du.
San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiako Monumentuen Batzordeak Bilboko Udalari bidalitako txostenak, Euskal kultura Ondareari buruzko Legearen artikuluak eta indarrean dagoen Espainiako ondare historikoari buruzko ekainaren 25eko 16/1985 Legearen artikuluak urratzen ditu.
Izan ere, proiektu distopiko bat da, leku horretan desegokia delako, eta legez kanpokoa, interes kulturaleko ondasun gisa babestu eta erregistratutako eraikin baten gainean eta, era berean, babestutako ingurune batean, hau da, Doña Casilda parkean.
Izan ere, indarrean dagoen plan orokorretik kanpo dago, eta ad hoc egindako legalizaziorako tresna arauemailearekin, hirigintzako tramitazio azkartu batean, ondare- eta hirigintza-irregulartasun guztiak inhibitu nahi ditu, horretarako legitimaziorik ez duen tresna batekin.
Eta, gainera:
Bere ezaugarri bolumetrikoek, neurrigabekeriak eta kostu ikaragarriak garai hauetan proiektua desegoki bihurtzen dute: beharrezkoa da bere eskala egokitzea, bai eta jasaten ari garen gizarte-errealitate tragikora eta jasaten ditugun egungo krisi sanitario eta ekonomiko indartsuetara egokitzea ere.
Horregatik guztiagatik, uste dugu beharrezkoa dela hasitako prozesua erabat berraztertzea eta Bilboko Arte Ederren Museoa handitzeko eta eraberritzeko egungo proiektua bertan behera uztea. Irizpide hau lehiaketaren, epaimahaiaren eta proiektu irabazlearen irregulartasun eta ilegaltasunen analisi kritikoa egin eta gero azaltzen da. Izan ere, beharrezkoa da, batetik, epaimahai independente eta eskudun batek proiektu finalistak berriz ebaluatzea, eta, bestetik, egoki izanez gero, beste lehiaketa baterako deialdia egitea, mugarik gabeko parte hartzearekin, oinarri zehatz eta bortxaezinekin, aplikatu beharreko ondarea babesteko araudiaren arabera, eta epaimahai eztabaidaezin eta fidagarri batekin.
Manifestu honen lehentasunezko helburua da Arte Ederren Museoaren egungo nortasun arkitektoniko errotua salbatzea eta Bilboko leku publiko bikainenetako bat babestea: Arriaga espazioa, musikariaren omenezko eskultura-multzoarekin, erabilera libreko plaza ireki gisa mantentzea, 1945ean inauguratu zenetik izan duen egoeran. Arkitektura-, eskultura- eta paisaia-sintesi bikaineko espazio oroigarria.
Horregatik guztiagatik, plataforma honi babesa eta atxikimendua eskatzen diogu, eta aldez aurretik eskertzen dugu emandako laguntza eta lankidetza.
Eta honako hau adierazten dugu:
1. Museoaren eraikinek dituzten kultura-balio ukaezinak nabarmentzeko nahia.
Museoaren jatorrizko eraikina 1962. urteaz geroztik kultura-intereseko ondasun izendatu zenez, eskumena duten administrazio guztiak behartuta daude hura zaintzera, parkeko monumentu-multzoan txertatuta dagoen monumentu gisa. Hori ez du errespetatzen «agravitas” proiektuak, legeak babesten dituen kultura-balioak indarrez kentzen baititu, eta, gainera, are gogorragoa da San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiako Monumentuen Batzordeak aste honetan proiektu hori gaitzesteko egindako txosten irmoa ikusi eta gero.
2. Proiektu honi uko egiteko arrazoiak jendaurrean jartzeko borondate irmoa eta ezinbestekoa, ahal den toki eta une guztietan.
3. Hainbat administraziori helaraztea proiektuak museoaren eta parkearen inguruaren osotasunean dakarren arrisku larria: Arartekoari, Bilboko Udalari, Eusko Jaurlaritzari, Kultura Ministerioari, ICOMOSi eta Europako erakunde guztiei.
4. Proiektuaren kudeaketa-prozesu osoa berehala bertan behera uzteko eskatzea, bai hirigintzaren aldetik, bai arkitekturaren aldetik.
5. Administrazioei, Kultura Ministerioari eta Eusko Jaurlaritzari, bakoitzak bere esparruan, euren ondare-arloko eskumen-betebeharrak kontuan har ditzatela eskatzea, ondarea etorkizuneko belaunaldientzat babestu beharreko legatua dela ulertuta, ondare-legeek araututako zaintzan inola ere omisiorik egiterik ez dagoela.
6. Bide administratiboan eta judizialean eskuragarri dauden legezko errekurtso guztiak aztertzea, harik eta proiektu huts hori benetan gelditu arte.
«Arkitektoak ez du kontu handiz ibili behar eraikinek multzoaren eta hura osatzen duten zatien artean neurri bidezkoak eta proportzionatuak izan ditzaten lortzeko baino». Vitrubio
